Unijna reforma Internetu.

Jednym z filarów gospodarki europejskiej, zgodnie z wizją Unii, mają być usługi cyfrowe. Już teraz obywatele Unii są jedną z największych grup odbiorców tych usług na świecie. Ma to kilka przyczyn. Wymienić tutaj można chociażby postępującą informatyzację. Zauważalne jest również, szczególnie od czasu pandemii coronawirusa, przenoszenie usług do świata cyfrowego. Powoduje to daleko idące transformacje społeczne i ekonomiczne. Wyzwaniom tym ma sprostać unijna reforma Internetu.  Oparta ma być na dwóch aktach: Akcie o rynkach cyfrowych (DMA) oraz omówionym w poniższym wpisie rozporządzeniu o nazwie  Akt o usługach cyfrowych (DSA).

Celami reformy jest:

• zmniejszenie dominacji gigantów cyfrowych;
• zwiększenie transparentności największych podmiotów;
• zwiększenie ochrony użytkowników;
• zwiększenie konkurencyjności rynku cyfrowego.

DSA zawiera również regulacje mające na celu walkę z dezinformacjami, fake newsami oraz nieuczciwą reklamą.  Zagadnienia te będą przedmiotem kolejnych, bardziej pogłębionych wpisów.

Czy DSA obowiązuje tylko Internetowych gigantów?

Jednym z celów Unii, które realizować ma wprowadzenie regulacji DSA i DMA jest zmiana modeli biznesowych największych podmiotów na rynku usług cyfrowych. Ci „giganci cyfrowi”, czyli GAFA (Google, Amazon, Facebook, Apple) to firmy, które już wielokrotnie były obiektem zainteresowania regulatorów europejskich. Przegrane postępowania i wynikające z nich kary jednak widać nie zrobiły na największych graczach odpowiedniego wrażenia. Stąd idea kompleksowego uregulowania tych kwestii w DSA i DMA.

Regulacje aktu o usługach cyfrowych nie odnosi się jednak tylko do największych. W praktyce przepisy te będą stosowane również przez:

• hostingodawców
• platformy internetowe, w tym społecznościowe i zakupowe
• podmioty oferujące dostęp do sieci

Zatem DSA nie dotyczy tylko największych na rynku. Regulacje dotyczą chociażby hostingodawców. Również mając stronę internetową, ale z możliwością zakupów czy umieszczania komentarzy (a zatem obecnie – prawie każdą) trzeba znać i umieć stosować przepisy DSA.

Kiedy DSA wejdzie w życie?

W gruncie rzeczy Akt o usługach cyfrowych już wszedł w życie. Formalnie obowiązuje od 16 listopada 2022 r. Akt ten jest rozporządzeniem unijnym, obowiązuje bezpośrednio. Dzięki temu nie pojawią się w związku z tym niestety częste ostatnio problemy opóźnionej czy nieprawidłowej implementacji przepisów przez Polskę tak jak w w odniesieniu do dyrektyw unijnych. Przepisy DSA stosuje się jednolicie na terenie całej Unii, co przy transgraniczności usług cyfrowych ma szczególne znaczenie.  Mimo tego, że akt o usługach cyfrowych wszedł w życie formalnie 16 listopada 2022 roku, przepisy dotyczące mniejszych podmiotów niż Wielkie Platformy będą stosowane co do zasady od 17 lutego 2024 r.

Dobrze zatem na ich wejście w życie się przygotować. W szczególności dlatego, że wiele zmieni się w zakresie reklamy internetowej.

Czy DSA zmieni rynek reklamy internetowej?

Akt o usługach cyfrowych ma za zadanie między innymi zwiększenie transparentności usług cyfrowych. Dotyczyć ma to między innymi reklamy internetowej. Zgodnie z nowymi przepisami trzeba będzie m.in. dopilnować, żeby wyświetlane reklamy były prawidłowo oznaczane zgodnie z nowymi wytycznymi. DSA wprowadza również zakaz wyświetlania reklam opartych o profilowanie z użyciem danych szczególnych kategorii (tzw. danych wrażliwych) oraz zakaz profilowania małoletnich z wykorzystaniem ich danych osobowych.

Na dostawców platform nałożone będą obowiązki tworzenia takich interfejsów internetowych, które nie wprowadzają w błąd, nie manipulują, ani w żaden inny sposób nie wpływają na zdolność odbiorcy do podejmowania wolnych i świadomych decyzji, czyli tak zwanych zwodniczych interfejsów (dark patterns).

Podsumowując, można zatem powiedzieć, że DSA zmieni rynek usług cyfrowych, w szczególności reklamy. Parafrazując medialną ostatnio osobę, nie będzie to wywrócenie stolika, ale raczej oparcie go na mniej chwiejnych nogach. Jak się do tych zmian przygotować, będziemy pisać w kolejnych informacjach prawnych na blogu.