Czym jest uchwała krajobrazowa?

W jednym z poprzednich wpisów pisaliśmy o tzw. uchwale krajobrazowej. To precyzyjniej uchwała Nr XXXVI/908/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 26 lutego 2020 r. w sprawie ustalenia ”Zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń”. Ten akt prawa miejscowego ma w założeniu zmienić (na lepsze!) otoczenie mieszkańców Krakowa. Miasto miało stać się estetyczniejsze i wolne od „reklamozy”. Uchwała krajobrazowa wywołała jednak niemały popłoch wśród przedsiębiorców. Albo masowo usuwali należące do nich nośniki reklam albo do tej pory zastanawiają się, czy mogą one wisieć, czy należy je usunąć lub zmodyfikować.

Prace nad uchwałą były bardzo długie (rozpoczęły się w II połowie 2015 r., w tym czasie akt prawny był aż trzykrotnie: w 2017, 2018 oraz 2019 r. wykładany do publicznego wglądu). Po konsultacjach, poprawkach i zmianach akt w końcu wszedł w życie formalnie 1 lipca 2020 r., ale dopiero dwa lata później, czyli 1 lipca bieżącego roku zakończył się okres dostosowawczy. Akt obowiązuje już dwa miesiące. Czas zatem na małe podsumowanie dotychczasowej praktyki w tym zakresie.

Jak uchwała krajobrazowa wpływa na stawianie nośników reklam w Krakowie?

Uchwała krajobrazowa dzieli miasto na trzy strefy (i w ramach III strefy: również podobszary). W każdej z nich odrębnie określono zasady sytuowania urządzeń reklamowych. Różni się to w zależności od strefy, miejsca umieszczenia, a także przeznaczenia i wysokości danego budynku. Uchwała ponadto odrębnie reguluje  warunki dla ciągów komunikacyjnych oraz największych sklepów i stacji benzynowych.

Szczegółowy podział Krakowa na odpowiednie strefy jest dostępny tutaj.

Osobną kwestią zawartą w uchwale miało być zakazanie dotąd często spotykanego procederu. Polegał on na sztucznym przedłużaniu remontu celem pozyskania dużej powierzchni reklamowej. Uchwała dopuszcza wieszanie banerów reklamowych na czas prowadzenia robót budowlanych. Nie może to trwać dłużej niż przez okres 12 miesięcy i nie może mieć miejsca częściej, niż co 7 lat. Do tego powierzchnia reklamowa może wynosić maksymalnie 50% siatki zabezpieczającej. Reszta musi stanowić odwzorowanie elewacji remontowanego budynku. Już po wejściu przepisów w najpopularniejszych dotąd dla reklam wielkopowierzchniowych miejscach Krakowa zaroiło się od nowo rozpoczętych remontów z wykorzystaniem wyżej wskazanego wyjątku. Ma to być przedmiotem wzmożonych kontroli ze strony Urzędu Miasta.

Od kiedy uchwała krajobrazowa w Krakowie obowiązuje i jak spełnić jej wymogi?

Generalnie, zakazy, zasady i warunki zawarte w uchwale znajdują zastosowanie od dnia wejścia w życie uchwały (od dnia 1 lipca 2020 r.). Wprowadzono jednak dość długi okres dostosowawczy do nowej regulacji. Nośniki istniejące przed 1 lipca 2020 r. należało dostosować w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie uchwały. W związku z powyższym 1 lipca 2022 r. zakończył się dwuletni okres na dostosowanie do przepisów uchwały.

Przedsiębiorcy są zobowiązani samodzielnie ustalać zgodność nowych nośników reklamowych z obowiązującymi na terenie Krakowa regulacjami. Dlatego też Urząd Miasta wydał szereg wytycznych. W założeniu mają usprawnić stosowanie zawartych w uchwale krajobrazowych przepisów. Poniżej wskazujemy subiektywny wybór tych spośród nich, które mają największy wymiar praktyczny.

Wytyczne Urzędu Miasta dotyczące reklam w Krakowie

Uchwała krajobrazowa w Krakowie generalnie zakazuje podświetleń reklam. Zgodnie z wytycznymi Urzędu Miasta przepisy uchwały stosowane są jednak tylko do zewnętrznych źródeł światła. Podobnie zdaniem samego miejscowego regulatora reklama nie podlega wymogom uchwały jeśli: 

• nie jest zlokalizowane w grubości muru światła okna, witryny lub drzwi;
• nie emituje migającego światła.

Początkowo wydawało się, że przedsiębiorcy będą korzystać z murali jako pewnego ekwiwalentu typowych nośników reklam. Wskazano jednak jednoznacznie że powierzchnia murali mająca cechy reklamy podlega takim samym ograniczeniom jak każdy inny nośnik.

Alternatywą zdawało się również wyklejanie nazwami firm czy informacjami o prowadzonej działalności szyb lokali użytkowych. Należy jednak zgodzić się z wytycznymi Urzędu, że taka wyklejanka stanowi szyld w rozumieniu ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Stosuje się zatem do nich przepisy uchwały odnoszące się do szyldów (§ 15 oraz § 20 uchwały krajobrazowej). Natomiast wszelkie inne treści nawiązujące do prowadzonej działalności będą stanowić tablicę reklamową i jako zasłaniające okna są zgodnie z uchwałą zakazane. W myśl interpretacji Urzędu wyklejenie szyby będzie zatem dopuszczalną, nieobjętą uchwałą dekoracją tylko jeśli jest:

• wyraźnie wyodrębnione;
• nie zawiera żadnej informacji czy też nawiązania do prowadzonej działalności.

Podsumowanie

Należy pamiętać, że umieszczenie reklamy bez ważnej decyzji administracyjnej może się wiązać z nałożeniem kary administracyjnej. Kara za 1m² szyldu, tablicy reklamowej, urządzenia reklamowego niezgodnego z zapisami uchwały krajobrazowej to 122 zł dziennie (z odsetkami). Tym bardziej rekomendujemy szczegółowe zapoznanie się z treścią Uchwały lub pozyskanie pomocy prawnej w tym zakresie.